ارگ بم1 - معماری

مشخصات مدیروبلاگ

خبر مایه

بایگانی وبلاگ

معماری مدرن[122] طراحی داخلی[76] محوطه سازی[24] عناصر و جزییات ساختمان[8] درس روستا[16] فضای مذهبی[8] برج[17] هتل و رستوران[12] پل و ابشار[21] شهرسازی[17] عمران[2] کشورهای جهان[13] وجه تسمیه شهرهای مختلف[12] جیرفت مهد تمدن[7] کرمان شناسی[7] جالب و خواندنی[79] سلامتی[6] موزه[3] معماری سنتی[11] مبانی هنر های تجسمی[6] ویلا[26] فضای اموزشی[2] درس متره و براورد[9] دانلود[10] جزوه درس مبانی هنر های تجسمی[8] مبانی نظری[1] اردیبهشت 92[2] مرداد 93[4] شهریور 92[1] آذر 93[2] مهر 93[1]

پیوندهای روزانه

بازاریابی [0] گلذشت [0] دقیانوس [0] اداره استاندارد [0] مقام معظم رهبری [0] روستای گردشگری دهبکری [0] دانشکده فنی جیرفت [0] دل تنگی [0] مجله نور [0] دانشگاه فنی حرفه ای [0] یاهو [1] گوگل [1] استانداری کرمان [0] http://kashanijou.persianblog.ir/ [0] نظام کرمان [0] آرشیو پیوند روزانه [18]

لوگوی دوستان

م" onerror="this.style.display='none'"/>

پیوند دوستان

عناوین یادداشتهای وبلاگ

دکوراسیون اتاق خواب دخترانه با وسایل ساده اما شیک حمام های مدرن خاکستری و سفید برای خانه های لاکچری ترکیب رنگ صورتی و خاکستری در طراحی دکوراسیون منزل 20 ایده جالب برای قرار دادن آب نمای کوچک در باغچه حیاط عناوین یادداشتها[541]

معماری

ارگ بم1 - معماری

سفارش تبلیغ

http://azarkhoosh2010.ParsiBlog.com

ارگ بم1

مهدی آذرخوش

ارگ بم بر بلندای صخره ای سترگ، درجنوب رودخانه پشت رود جا دارد و شهر بم و دیوار شهربست قدیم آن در جنوب ارگ و درفاصله میان رودخانه پشت رود و رودخانه دیگری شکل گرفته است و امروزه بسترود به خیابانی میان شهری بدل گردیده است .

	ارگ بم عضوی از منظومه ای بزرگ از بناهای تاریخی است که آن را در میان گرفته اند ؛ شهر باستانی دارزین با قدمتی در حدود هزاره اول پیش از میلاد در اراضی شمال غربی بم امروزی برپا بوده و هنوز کوشک های میان محله های شهردوران قرون اولیه اسلامی در آن بر پامانده اند و تنها قریه کوچکی در حوزه غربی آن آباد است ؛ قلعه دختر در شمال رودخانه پشت رود و در جنوب آن بنای چارطاق و ساختمان کوشک و پیر علمدار و همچنین در مشرق و نزدیکی ارگ، بنای تاریخی مسجد حضرت رسول بر پیرامون فضای ارگ برپا بوده اند . هرچند که پیشینه این بنا ها سالیابی نشده است ، با این حال قدمت آن ها ، از قرون اولیه دوران اسلامی تا دوره ایلخانی قابل تخمین به نظر می رسد.
سالیابی بناهای تاریخی واقع در ارگ بم و همچنین بناهای پیرامون آن تاکنون در برنامه کار باستان شناسان قرار نگرفته است ، از اینرو شایسته است که بیشتر به گزارش های شفاهی مردم و متون تاریخی اکتفا نمود. . در متون تاریخی ؛ پیدایش ارگ بم را به بهمن بن اسفندیار نسبت داده اند، و او را اردشیردرازدست از شاهان دوران هخامنشی قلمداد کرده اند. در سیمای برخی از برش های ارگ نیز لایه های ساختمانی بیشماری نمایان است که گویای ساخت و سازهایی مکرر در ارگ و تأییدی بر درستی تخمین قدمت متون تاریخی است.
هرچند که تا کنون وقوع زلزله های بزرگ در منطقه بم گزارش نشده است و یا دست کم از آن بی اطلاع مانده ایم ، با این حال ارگ بم طی عمر طولانی خود ، بارها مورد مهاجمه ها ، جنگ ها و محاصره های طولانی دشمن تخریب و ویرانی بوده و نشانه های شاخصی از ویرانی های آن در دست است . با این حال هر باربالنده تر گذشته برای استقرار نسل های بعدی انتخاب شده ، مرمت شده و گسترش یافته است .
	ساکنان ارگ بم در حدود یکصد و پنجاه سال پیش ، برای آخرین بار مأوای ارگ را ترک نموده ودرون باروی شارستان و در میان باغ ها و نخلستان های بیرون از شهر سکنی گزیدند. وسعت ارگ بم به ییست هکتار می رسد . جز باروی شارستان که درحوزه شمالی به باروی ارگ نزدیک است و به فاصله اندکی از باروی ارگ جا دارد . در حوزه جنوبی چهار بارو بخش فراز کوه سنگی را احاطه کرده است که به احتمال زیاد راستای هر بارو نشان دهنده گسترش حاکم نشین ارگ در دوره ای از تاریخ است . ساختمان ارگ بم در شکل توسعه یافته اش از دو بخش مردم نشین و حاکم نشین تشکیل شده است. در فضای شمالی بیرون ارگ ، بنای گنبد بزرگ یخدان و در نزدیکی آن دیواره رفیع یخ چاوون جا دارد .
	بخش حاکم نشین بر فراز قله صخره و در شمال ارگ جا دارد و متشکل از بنا هایی است، همچون؛ برج اصلی ، چهارفصل ، خانه حاکم ، چاه آب ، حمام ، خانه رئیس سرباز خانه (ساختمان معروف به آسیاب بادی) ، سرباز خانه ، دروازه (ساسانی) و برج و باروی این مجموعه را شامل می شود . گفتنی است که جز بنای آسیاب بادی ، دیگر بخش های حاکم نشین بر باروهایی سنگی با بلندی نزدیک به هفت متر استوار شده است که در زیر روکش کاهگلی پنهان مانده است ، چنین به نظر می رسد که در لایه های مانده در محدوده باروی سنگی به ویژه در سطوح زیرین آن کهنه ترین بخش حاکم نشین باشد. در بخش شرقی حاکم نشین دروازه مسدود شده ای است که آن را کد کرم (خانه کرم) می خواندند و وجود این پدیده را سندی بر جا مانده از داستان هفتواد تلقی نموده اند.
فضای مردم نشین یا عامه نشین با حصاری بلند در راستای شرقی غربی از بخش حاکم نشین جداشده و دسترسی این دوبخش به یکدیگر از راه دروازه ای است که از شمال بنای میر آخور به سرباز خانه حاکم نشین می رسد. بخش مردم نشین را به دوره ای از گسترش ارگ نسبت داده اند ، با این حال این دوبخش در میان باروی حصینی با 38 برج بزرگ و کوچک جای دارد که یکپارچه به نظر میرسد وتنها دروازه این مجموعه در میان باروی جنوبی مردم نشین جاسازی شده است . فضای مردم نشین شامل : دروازه ورودی ، بنای سردروازه ، راسته بازار ، مسجد جامع ، بنای زورخانه (مقبره) ، ساباط و خانه جهودا ، میدان تکیه، مسجد پیامبر ، حمام ، مدرسه (خانقاه) ، اصطبل ، بنای میراخور و محله های مسکونی است .
	طی سال های اخیر ، مرمت و بازسازی ساختمان میرآخور در شمال بنای اصطبل به عنوان دفتر کار مرمت و احیای ارگ ، سرآغازی بود بر فعالیت های کلان سازمان میراث فرهنگی کشوردر شهرستان بم .در این رهکذر به مرور بررسی ، خواناسازی و احیای شبکه معابر و بناهای سردروازه ، راسته بازار ، چارسوق ، مسجد جامع ، مجموعه میرزا نعیم ، خانه ساباط ، بناهای پیرامون میدان تکیه ، اصطبل ، مدرسه ، سربازخانه ، خانه رییس قشون ، بخش جنوبی و بخش غربی بارو و برج های پیرامونی ارگ ، ساختمان گنبد یخدان ، باروی یخچاوون و مسجد حضرت رسول در فضای بیرونی ارگ مرمت و احیا گردید و برای تحقق اهداف از پیش تعریف شده راه اندازی شد و سامان گرفت .
در کاوش های سالهای اخیردر فضای دروازه اسپیکان که در باروی شارستان و در شمال غربی ارگ واقع است ، تاسیسات آب رسانی مخفی ارگ آشکار گردید .آب دو رشته قنات در ساختمان پخشگاه همجوار با این دروازه ، چند بخش شده و بخشی از آن از طریق تنبوشه به ساختمان شترگلو واقع در خندق غربی می رسیده و به میان ارگ هدایت می شده و در ساختمان حمام بخش غربی مردم نشین ظاهر می گردیده است .

دانشنامه جهان اسلام

مدخل (بم) نوشته خسرو خسروی

بًم، شهرستان،‌ شهر، و قلعه ای در استان کرمان.

1) شهرستان بم (جمعیت طبق سرشماری 1375 ش 198435 تن، که از آن میان حدود 43 درصد شهرنشین؛ و حدود 47 درصد روستانشین بوده اند). در مشرق و مرکز استان کرمان قرار گرفته، از شمال به شهرستان کرمان، از مشرق به شهرستانهای زاهدان و ایرانشهر، از جنوب به شهرستان جیرفت

، و از مغرب به شهرستان بردسیر محدود است. مشتمل است بر چهاربخش حومه (مرکزی)، رایگان، نًرماشیر و فًهوج، و شهرهای بم و بًروات. کویر لوت (دشت لوت)، در قسمت شمال و شمال شرقی آن واقع شده و مغرب آن کوهستانی است. آبادیهای بم در دامنة کوهها و دشت قرار دارد. رشته کوههای بارز و کوههای راین درشمال و مغرب آن (ارتفاع بلندترین قله: 4465 متر به نام هزار در بخش راین) تا جنوب شهرستان امتداد دارد، و در آنجا شاه کوه و نمداد (ارتفاع بلندترین قله: 3491 متر) نامیده می شود. کوه کِشیت در شمال شهرستان با جهت شمال غربی – جنوب شرقی تا مغرب شهر بم امتداد دارد و کویر لوت را از درة‌ تهرود جدا می کند. گردنة سرپشت در نزدیکی دارزین در مغرب شهر بم واقع است. رودهای موسمی آن فهرج و تَهْرود جدا می کند. گردنة سرپُشت در نزدیکی دارزین در مغرب شهر بم واقع است. رودهای موسمی آن فهرج و تَهرود است. تَهرود از کوه هزار در ارتفاعات ساردویه سرچشمه می گیرد، از دهستان تهرود، در بخش راین، می گذرد و به لوت شورگَز منتهی می شود. بم در تابستان بادهای گرم به نام لِوار دارد. در مشرق شهرستان،‌ در بخشهای ریگان و نرماشیر، جنگلهای تُنُکِ درختان گز و کَهور دیده می شود. دره های واقع در کوههای بارز و کشیت،‌ با آب فراوان و سبز و خرمی،‌ از دیرباز باعث سکونت مردم در آنجا و پیدایی آبادیها و کشت و ورز شده است. آب آشامیدنی مردم از چشمه ها و چاههای عمیق و نیمه عمیق و قنات تامین می شود. دهها رشته قنات،‌ زمینهای آن را مشروب می کند. از محصولات عمدة آن گندم و جو و مرکبات است. خرما و حنا و مرکبات آن صادر می شود. از صنایع دستی قالی بافی،‌ سبدبافی،‌ حصیربافی و گلیم بافی دارد. پرورش گاو و گوسفند و بز در آن رایج است. در نواحی بیابانی بم از شتر برای رفت و آمد و بارکشی استفاده می شود. معادن مرمر و چشمة آب گرم معدنی دارد. راه اصلی کرمان – زاهدان، کرمان- ایرانشهر، و کرمان- جیرفت از آن می گذرد. این شهرستان زلزله خیز است. از جمله آثار باستانی آنجاست: میل نادری (درست تر: میل قاوردی)، از آجر، از دوره نادرشاه به ارتفاع تقریبی چهل گز در نزدیکی شهر فهرج (وزیری کرمانی، 1364 ش، ج 1، ص 355،‌ 356، حاشیه)؛ قلعة دختر؛ ویرانه های شهر قدیمی ریگان از دورة اشکانی (مستوفی، ص 349) در حدود 37 کیلومتری جنوب شرقی شهر فهرج؛ ویرانه های ساسانی – اسلامی نرماشیر، نزدیک روستای چَغوک آباد (حدود نوزده کیلومتری جنوب غربی آبادی فهرج)؛ و قلعه (ارگ) بم در 1316 ش، شهرستان بم در استان هشتم با بخشهای بم (حومه)‌، سبزواران (جیرفت)، ساردویه،‌ کهنو (کَهْنوج)، و مَشیز (بردسیر) تشکیل شد (ایران. وزارت کشور، ص 15 مکرر). در تیر 1324 بخش بردسیر از آن مجزا و تابع شهرستان سیرجان گردید (همان، ص 23 مکرر) طبق تصویبنامة شهریور 1325، دهستان نرماشیر (فهرج) تبدیل به بخش، و تابع شهرستان بم شد (همان، ص 24 مکرر) و جیرفت از شهرستان بم مجزا و تبدیل به شهرستان گردید (همان، ص 25 مکرر) درهمان سال،‌دهستانهای اسفندقه و راین از بخش ساردویه مجزا و به عنوان بخش، تابع شهرستان جیرفت شد (همانجا) در مهر 1326، دهستان ده بکری (مُرغَک)، از بخش مرکزی (حومه) شهرستان بم مجزا و تابع بخش راین و جزو شهرستان بم گردید، و دهستان اسفندقه از بخش راین شهرستان بم مجزا و ضمیمه بخش ساردویه و تابع شهرستان جیرفت شد (همان، ص 26 مکرر) بعداً بخش کهنوج نیز از شهرستان بم جدا و به شهرستان تبدیل شد.

2) شهر بم. مرکز شهرستان بم (جمعیت طبق سرشماری 1375 ش: 70079 تن)، در ارتفاع حدود 1060 متری،‌ در دشتی حاصلخیز، در شمال رشته کوههای بارز در مسیر راه اصلی کرمان – زاهدان، و کرمان – ایرانشهر- چابهار (دریای عمان)، در حدود 200 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان واقع است. فاصلة آن تا ایرانشهر در جنوب شرقی حدود 357 کیلومتر، و تا جیرفت در جنوب غربی حدود 118 کیلومتر است. آب و هوای آن عمدتاً کویری است. حداکثر مطلق دمای آن به 49 درجه سانتیگراد، و حداقل آن به 9- درجه سانتیگراد می رسد. گاهی در بم برف می بارد. رشته کوههای بارز مانند سدّی در جنوب دشت بم کشیده شده است. رود موسمی تهرود از شمال شهر به نام رود بم (یا رود پشت) می گذرد. آب آشامیدنی بم عمدتاً از چاه و قنات تامین می شود. حدود 29 رشته قنات با جهت غربی- شرقی وارد شهر و حومة آن می شود. طول برخی از آنها به حدود بیست کیلومتر می رسد. محلة قدیمی زرتشتیها در شمال غربی شهر واقع است. از جمله بناهای قدیمی شهری: مسجد سید (تاریخ بنا: 1262)؛ امامزاده اسیری؛ مسجد اسعدالدوله (1294)؛ بقعة امامزاده زید منسوب به یکی از امام چهارم علیه السالم که زیارتگاه اهالی است؛ و مسجد وکیل (تاریخ بنا: 1284-1287) محلة کوزران (گوزاران) در شمال غربی آنجاست. ده بکری در دهستان کوهستانی مرغک،‌ در حدود 26 کیلومتری جنوب آبادی دارزین، از مراکز ییلاقی اهالی بم است. بم کارگاههای چاقوسازی دارد. از تفرجگاههای مردم شهر باید از ارگ جدید بم نام برد. بم دارای فرودگاه است. از جمله محله های قدیمی شهر، لشکر فیروز است که در مغرب قلعه قرار گرفته است (محلاتی، ج 1، ص 201، نقشه) هنگام شورش آقاخان محلاتی، نصرت الدوله چهارده ماه بم را محاصره کرد و پیرامون آن عماراتی بنا نهاد (ذوالفقار کرمانی، ص 20) که بتدریج به نام لشکر فیروز معرف شد.

90/12/14::: 11:36 ص

اولین دیدگاه را شما بگذارید

لوکوربوزیه

پیامهای عمومی ارسال شده

+ شعار بزرگ ژاپنیها: اگر یک نفر می تواند کاری را انجام دهد, تو هم می توانی آن را انجام دهی. اگر هیچ کس نمی تواند کاری را انجام دهد, تو باید آن را انجام دهی. نسخه ایرنی این شعار: اگر کسی می تواند کاری را انجام دهد, اجازه بده آن را انجام دهد. اگر کسی نمی تواند کاری را انجام دهد, چرا ما وقتمان را برای آن تلف کنیم؟!!!

+ سلام ذوستان عکس های جالبی گذاشتم اگر وقت کردید حتما ببینید.ممنون